Konsultacja psychologiczna może zająć więcej niż jedno spotkanie (zwykle do trzech). Jej/ich celem jest zebranie niezbędnych informacji, które mają ułatwić właściwe zdiagnozowanie trudności i dobór należytego sposobu wsparcia.
Jest to więc pierwszy krok w procesie pomocy psychologicznej. Czasami już pierwsze spotkanie pozwala stwierdzić, że wymagana będzie również konsultacja ze specjalistką/-tą z innej dziedziny (np. psychiatrii, endokrynologii, neurologii, terapeutki/ty uzależnień) i/lub psychoterapia. Konsultacje mogą być również częścią profilaktyki, a więc dawać możliwość rozpoznania czynników ryzyka do pojawieniem się trudności i podjęcia działań prewencyjnych. Konsultacja psychologiczna wskazana jest między innymi w przypadku doświadczania:
To krótkoterminowa (trwającą zwykle maksymalnie kilkanaście sesji) forma wsparcia dla osób, które doświadczają trudności lub kryzysu, jednak nie doświadczają zaburzeń psychicznych. Ta forma pomocy psychologicznej może okazać się przydatna dla osób borykających się między innymi z: trudnościami w relacjach, zaburzeniami lękowymi, depresją, kryzysem emocjonalnym, dolegliwościami ciała, stresem o ostrej lub przewlekłej formie, żałobą, potrzebą zmiany, potrzebą wsparcia.
W zależności od powodu dla którego podejmowane jest wsparcie psychologiczne, metody pracy i narzędzia w niej wykorzystywane będą koncentrowały się bardziej na rozwiązaniu bieżących trudności, wzmocnieniu posiadanych zasobów.
Celem interwencji kryzysowej jest zapewnienie bezpieczeństwa, przywrócenie równowagi psychicznej oraz zdolności do samodzielnego rozwiązywania kryzysów osobie, która do doświadcza. Stosowana jest zwykle w nagłych przypadkach i nieoczekiwanych sytuacjach, które mogą być źródłem ogromnego stresu.
Będą to więc sytuację związane z utratą (śmierci, zakończenia związku, ochłodzeniem relacji, utratą pracy, perspektyw), załamaniem się lub utratą zdrowia, zmianą warunków bytowych, przemocą. Interwencja kryzysowa to „pierwsza pomoc” psychologiczna i obejmuje wsparcie psychologiczne, konkretnego narzędzia wsparcia oraz poszukiwanie i wzmacnianie zasobów własnych osoby w kryzysie.
Rolą psychoedukacji jest poszerzenie wiedzy dotyczącej funkcjonowania człowieka, relacji oraz radzenia sobie z trudnościami, z perspektywy psychologii. Pomaga więc zrozumieć jak rozpoznawać emocje i jak sobie z nimi radzić jak radzić sobie z konfliktami, jak się komunikować czy jak dbać o swoje zdrowie psychiczne, a także na czym mogą polegać zaburzenia natury psychicznej.
Psychoedukacja pomaga wprowadzić w codzienność zmiany, które mają pomóc doświadczać większej sprawczości, obniżyć napięcie i lęk oraz przynieść zrozumienie tego, co się z nami dzieje.